Bij deze sessie starten we vanuit een praktijkvoorbeeld: het bouwen van de Taurom, een muziekinstrument vervaardigd uit industrieel afval. De taurom is reeds in tal van scholen (zowel basis- als secundair onderwijs) gebruikt in tal van projecten. Gebruiksvriendelijk, laagdrempelig, goedkoop, bruikbaar in de lessen muzikale opvoeding, tal van mogelijkheden in andere vakgebieden te benaderen, enthousiaste reacties bij leerlingen,…
Door een heel gedetailleerd stappenplan en instructiefilmpjes worden de jongeren begeleid in de bouw van het instrument. Een maximale ondersteuning is voorhanden met materialen en gereedschap (TO). Nodige informatie is voorhanden om de verschillende materialen te duiden. Inspirerende voorbeelden om de Taurom artistiek te bewerken worden eveneens aangeboden(PO). Verder krijgen de jongeren de mogelijkheid bijikomende materialen verder te onderzoeken (STEM). Uitgewerkte lesmappen zijn voorhanden (iSTEM).Een methode is voorhanden om basistechnieken, ritmes, klankmogelijkheden van de Taurom bij te brengen. Hierbij worden linken gelegd naar andere culturen, ritmes uit ernstige- en popmuziek. (MO).
De cel iSTEM bundelt Vlaamse expertise in STEM-onderwijs
De “i” van iSTEM staat voor vele dingen, één daarvan is interassociatie. De cel ‘iSTEM inkleuren’ bundelt namelijk de expertise rond STEM voor het secundair onderwijs in Vlaanderen die aanwezig is bij de vijf associaties hoger onderwijs. Deze werking wordt gesubsidieerd door het ministerie van Onderwijs en Vorming via de VLUHR.
De (transitie naar een) circulaire economie is gebaat bij goed onderwijs; mensen die opgeleid zijn om op een circulaire manier te denken en werken. Een circulaire economie zorgt voor een verschuiving in de arbeidsmarkt. Bij een circulaire economie hoort bijvoorbeeld een grotere dienstensector rondom hergebruik en reparatie van producten. Het is ook van belang dat ontwerpers van producten het circulaire gedachtegoed in de praktijk brengen. Om deze nieuwe principes in een circulaire economie te kunnen toepassen zal het onderwijs deze principes dus moeten onderwijzen.
BREEK DE WERELD OPEN
De wereldwijde uitdaging om de productie en consumptie te verduurzamen wordt steeds groter. De groeiende wereldbevolking, de migratiestromen en een nog sterker toenemende vraag naar milieu-intensieve producten, leidt tot globale en lokale aantasting van natuurlijk kapitaal. Denk aan ontginning van natuur, aantasting van landbouwgronden en watervoorraden en belasting van het klimaat.
Onze jongeren zijn zich vrij goed bewust van hun plaats in de wereld en willen ook hun verantwoordelijkheid kunnen nemen om mee zorg te dragen voor de aarde. Ze maken zich zorgen om de toekomst van de planeet, om de problemen in de samenleving en willen weten of dit terecht is, en wat ze zelf kunnen doen om de toekomst weer rooskleuriger- of veeleer groenkleuriger – te maken. Maar al deze problematieken bieden ook perspectief voor de jongeren. Ze prikkelen de creativiteit en dagen uit om alternatieven te bedenken. Want in elke crisis zit een kans. Jongeren moeten worden uitgedaagd om constructief en creatief mee te denken. Zowel de problemen die zich vandaag stellen als de oplossingen zijn dus complex en onderling verweven met elkaar. Er bestaan geen pasklare antwoorden en er is actie op vele terreinen tegelijk nodig. Creatieve oplossingen en nieuwe attitudes op diverse fronten dringen zich op. In het project IMPACT worden jongeren aangezet om actief te werken aan ‘actuele en echte’ problemen en worden ze gestimuleerd om het geleerde direct toe te passen. Door samen te werken en het toepassen van kennis wordt het leren verdiept. Het realiteitsgehalte van de thema’s zijn heel toegankelijk en actueel waardoor de relevantie van het project voor de jongeren groot is en een inoefening van de vooropgestelde vaardigheden toelaat.
MEER SLAGKRACHT DOOR AMBACHT
De laatste jaren heeft Transit 18 instrumenten ontwikkeld die toelaten om op een laagdrempelige manier te musiceren. Onze instrumenten zijn met de hand vervaardigd, lokaal geproduceerd met 100% gerecycled materiaal. Net zoals in traditionele muziekculturen zijn het ambachtelijk vervaardigde instrumenten waarbij elk instrument zijn typische klankeigenschappen heeft. We zijn ambitieus geweest in de keuze van materialen, in samenstelling zodat we eindproducten hebben met een degelijke en unieke klankkwaliteit. Het ontwikkelen van een methode voor elk instrument is een volgende stap. Hierbij wordt onderzocht op welke manier elk instrument Dit stemt tot nadenken om de instrumenten te integreren in bestaande muziekgenres, muziekstijlen, voor bepaalde therapieën,,…
Elke leraar kan nieuwe instrumenten aanschaffen om met de kinderen en jongeren op een elementaire manier te musiceren. Meestal is het budget echter ontoereikend en blijft alles bij het oude. Er worden altijd redenen gevonden om het niet te doen. Met dit project willen we IMPACT hebben. Jongeren, leraren inspireren. Hen aanzetten om zelf aan de slag te gaan. Om iets te maken van afval en uit te werken tot een heel concept is een echt creatieve geest nodig. Een concept waarbij de verschillende elementen op elkaar zijn afgestemd. Upcycling is iets anders dan recycling, omdat het niet alleen maar het ene ding in het andere verandert. Het geeft het object een upgrade: een mooier ontwerp, of een geheel nieuw doel. Het wegwerken van de afvalberg, aanpassen van het koopgedrag en de impact op het milieu, zijn de gekende voordelen. Een heel belangrijke reden aan upcycling is het gevoel van voldoening dat je voelt als je afval in iets geweldigs transformeert. Als persoon voel je je ook geupcycled. De creativiteit bloeit en alles in de omgeving wordt gezien vanuit een upcycling-oog.
VERWONDERWIJS: LEREN VANUIT NIEUWSGIERIGHEID EN EEN BREED PERSPECTIEF
Jongeren denken niet in vakken Het upcycleproject heeft tal van mogelijkheden om vakoverstijgend aan de slag te gaan. Meer verbinding tussen vakken maakt onderwijs betekenisvoller. Een vakoverstijgende aanpak geeft leerlingen een dieper en meer samenhangend inzicht in de leerstof en vergroot de leermotivatie. Maatschappelijke kwesties vragen om een multidisciplinaire aanpak. Bij betekenisvol leren wordt een relatie gelegd met levensechte, maatschappelijke problemen én de persoonlijke ervaringen van leerlingen. Ook hun leefomgeving, achtergrond en identiteit spelen een rol bij de invulling van betekenisvol onderwijs. Aandachtspunt is de relatie tussen de disciplines en een vakoverstijgende aanpak. Iedere discipline heeft zijn eigen en unieke begrippen en principes, vaardigheden, denkwijzen en manieren van kijken naar de wereld. Tegelijkertijd zijn er raakvlakken tussen verwante disciplines en (denk)instrumenten die ze gebruiken. Beiden moeten aan bod komen op een manier die de disciplines recht doet.
4. PLAATS EEN OBJECT OF PERSOON IN EEN ANDERE CONTEXT EN JE KRIJGT EEN ANDER VERHAAL
Met tal van bedrijven is een samenwerking uitgebouwd waarbij materialen op regelmatige tijdstippen worden opgehaald of geleverd. Het gaat om buizen en dekzeil in kunststof, rubber, hout, aluminium, gasflessen, leder, … De materialen worden gesorteerd en diverse verwerkingsmogelijkheden worden onderzocht. Een heterogeen team van Transit werkt zelf een aantal prototypes uit. Dit team bestaat uit daklozen, vluchtelingen, personen met een psychische kwetsbaarheid en verslavingsproblematiek. Veel aanwezige competenties worden in onze samenleving niet aangesproken en zijn onderbenut. Heel veel mensen verzamelen onderweg echter vele vaardigheden, kennis en attitudes. De rugzakken vol bruikbare expertise worden jammer genoeg nog te weinig aangeboord en de inhoud ervan nog te weinig geëtaleerd, gewaardeerd en aangewend. Omdat ze een gevoel van empowerment krijgen, voelen ze zich waardevol door iets te kunnen doen voor anderen. Het geeft hen een goed gevoel dat ze ook iets voor onze samenleving kunnen betekenen. Het is voor onze organisatie een geweldige meerwaarde om een brug te kunnen leggen naar de kennis/expertise van deze kansengroepen. Leegstaande ruimtes worden hergebruikt, werden voorzien van de nodige faciliteiten om talrijke medewerkers op een zinvolle en gemotiveerde manier aan het werk te zetten. Oude serres en fabrieksruimtes werden omgebouwd tot artistieke experimenteerruimtes. Heel wat interessante contacten zijn gelegd met andere organisaties en individuen op zoek naar een betaalbare plek om hun project waar te maken.
