Klankinstallatie: volg de evolutie!
Klokken in de moskee
Klokken in de moskee is een klankkunstcollectie in openlucht en is voor jong en oud toegankelijk. De instrumenten zetten aan tot actieve muzikale beleving en reflectie. De thematiek rond hergebruik van materialen, integratie van kansengroepen zorgen voor actuele benadering.
De beiaard is in de Lage Landen in de 16e eeuw ontstaan, toen de rijkere steden hun belforten en kerktorens niet alleen voor het oog verfraaiden, maar ook een nieuw geluid toevoegden aan de torenklokken. De laatste jaren wordt de beiaard meer en meer erkend als een muziekinstrument waarop op hoog niveau kan worden gemusiceerd. Intussen vindt men ook beiaarden in andere Europese landen en in Noord-Amerika. De Lage Landen vormen echter nog steeds het kerngebied van de beiaard: ongeveer de helft van de 650 beiaarden ter wereld bevindt zich in de regio die in de zestiende eeuw bekend stond als de Zeventien Provinciën.
Een breed publiek met een beiaard laten kennismaken is vrij moeilijk want zo’n immense set klokken past op geen enkel podium. Het instrument dat er het dichtst bij komt en vaak ingezet wordt om kerkklokken te imiteren, zijn de zogenaamde buisklokken. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw werden ze vooral beroemd door de immens succesvolle langspeelplaat Tubular Bells van Mike Oldfield. In de klassieke muziek spelen de buisklokken een opvallende rol in werken als de Ouverture 1812 van Tsjaikovski, Berlioz’ Symfonie fantastique, Mahlers Tweede Symfonie en Messiaens Turangalila-symfonie. In deze muziek herinneren de klokken ons aan de kracht van het lot. Het lijkt alsof ze nog steeds willen laten weten dat zij symbool staan voor het scheppen van orde in de chaos.
Klokken in de moskee koppelt jonge vluchtelingen uit diverse landen uit het Syrië, Palestina Irak en Eritrea aan professionele kunstenaars en muzikanten. Samen maken zij een kunstwerk. Het maken en exposeren van een kunstwerk geeft de jonge vluchteling een gevoel van trots en eigenwaarde. We weten we dat kunst en muziek een ‘bewezen stressverlager’ is die mensen met psychiatrische klachten terugbrengt naar het hier en nu.
De klankinstallatie bestaat uit 10 instrumenten die zowel zelfstandig als in combinatie met elkaar kunnen worden bespeeld. Elk instrument is voorzien van een webpagina waarbij de nodige uitleg van het instrument wordt gegeven met verwijzingen naar soortgelijke instrumenten in andere culturen.
De universaliteit van deze klankinstallatie wordt onderstreept door het gebruik van anhemitonische pentatonische reeksen. De pentatonische (majeur) toonladder of vijftonige toonladders in het algemeen, zijn hele natuurlijke toonladders. Dat wil zeggen dat ze zowel heel erg voor de hand liggend zijn op zowel natuurkundig gebied als waarschijnlijk ook op het gebied dat te maken heeft het het menselijk gehoor, geheugen enz. In Afrika, China, Indonesië, Griekenland, Ierland/Engeland/Schotland,VS, Midden Oosten en India hebben ze overal pentatonische toonladders bedacht. Dus eigenlijk bijna overal.
Het geheel van materialen is afkomstig van de schroothandelaar, recyclageparken, woonzorgcentra, bedrijven en giften van particulieren. Metaal, aluminium, kunststof, glasvezel, rubber worden met elkaar gecomineerd tot een zinvol geheel met educatieve mogelijkheden.
